โรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบในแมว
Feline Infectious Peritonitis FIP คืออะไร?
โรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบในแมว FIP (Feline Infectious Peritonitis ) เป็นโรคที่เป็นอันตรายถึงชีวิต สามารถเกิดขึ้นได้กับแมวในทุกๆวัย เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาในแมว ไวรัสมักจะพบได้ในลำไส้ในแมวหากเชื้อไวรัสมีการกลายพันธุ์ก็จะส่งผลให้ติดเชื้อในระบบภูมิคุ้มกัน
สาเหตุของการที่เชื้อไวรัสกลายพันธุ์ยังไม่เป็นที่แน่ชัด ว่าเกิดจากอะไร แต่โดยทั่วไปที่มักพบได้บ่อยคือจะเกิดขึ้นต่อเมื่อระบบภูมิคุ้มกันที่ลดต่ำลง จากสภาวะความเครียด, การทำหมัน หรือสภาพแวดล้อมความเป็นอยู่ที่ไม่ดี แมวที่มีอายุน้อย, แมวแก่ หรือกลุ่มแมวที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องจะมีความเสี่ยงต่อโรค FIP มากกว่า
การติดต่อเชื้อ สามารถติดผ่านการสัมผัสกับอุจจาระ ปัสสาวะ การใช้กระบะทราย ชามอาหาร หรืออุปกรณ์แปรงขน ร่วมกัน
อย่างไรก็ตาม FCoV ไม่เป็นอันตรายและไม่ทำให้แมวที่ติดเชื้อป่วยหนัก เมื่อ FCoV กลายพันธุ์เป็น FIP มันจะกลายเป็นอันตรายมากต่อแมวที่ติดเชื้อจะเป็นอันตรายถึงชีวิต
อาการของ FIP
อาการของ FIP ในแมว สามารถแตกต่างกันไปตามชนิดของ FIP รูปแบบ FIP ชนิดเปียก เป็นที่พบบ่อยที่สุดและมีลักษณะโดยการสะสมของของเหลวในช่องท้องหรือช่องอก รวมถึงการสูญเสียน้ำหนัก, การสูญเสียความอยากอาหาร, อาเจียน, ท้องเสีย, และมีปัญหาในการหายใจ
บางอาการทั่วไปของ FIP ในแมว รวมถึง:
-
มีไข้
-
ซึม
-
ไม่อยากอาหาร
-
น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว
-
อาเจียน
-
ท้องเสีย
-
หายใจลำบาก
-
การสะสมของของเหลวในช่องท้อง (FIP ชนิดเปียก)
-
ตัวเหลือง
-
โลหิตจาง
ในบางสภาพ, การรักษา FIP ช้าอาจนำไปสู่อาการอื่นๆ เช่น อาการทางประสาท (neurological FIP) หรือปัญหาทางตา (ocular FIP)
ประเภทของโรค FIP
โรค FIP มี 2 รูปแบบ คือ FIP แบบเปียก และ FIP แบบแห้ง
FIP แบบเปียกคืออะไร?
FIP รูปแบบเปียก สามารถระบุได้ง่าย เนื่องจากมีท้องบวมให้เห็นบริเวณกระเพาะอาหาร หรืออาการท้องมานเกิดจากการสะสมของของเหลวในช่องท้องและหน้าอก ของเหลวนี้มักจะมีสีเหลืองและเหนียว ทำให้แมวมีอุณหภูมิร่างกายลดลงสาเหตุของ มักเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของแมว หากระบบภูมิคุ้มกันของแมวไม่สามารถต่อสู้กับไวรัส FIP ได้ ไวรัสจะแพร่กระจายและทำให้เกิดการอักเสบ เนื่องจากสามารถวินิจฉัย FIP รูปแบบเปียกได้เร็ว อัตราการรอดชีวิตของแมวจึงสูงขึ้นมากกว่าเมื่อรักษาด้วย GS-441524 ถ้าเทียบกับรูปแบบอื่นๆ
FIP แบบแห้งคืออะไร?
FIP แบบแห้ง แตกต่างจาก FIP แบบเปียกตรงที่จะไม่แสดงอาการของโรคและไม่มีการสะสมของเหลวในร่างกาย แต่กลับมีโครงสร้างแข็งที่เรียกว่าแกรนูโลมาเกิดขึ้นบนร่างกายของแมว ระยะของ FIP แบบแห้งมักจะช้ากว่าและอาการจะรุนแรงน้อยกว่า สาเหตุของ FIP แบบแห้ง มีสาเหตุเดียวกันกับ FIP แบบเปียก ซึ่งเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของแมว หากระบบภูมิคุ้มกันของแมวไม่สามารถรับมือกับไวรัส FIP ได้ ไวรัสจะแพร่กระจายและแกรนูโลมาจะเริ่มก่อตัวในร่างกายของแมว ทำให้เกิดการอักเสบและความเสียหายต่ออวัยวะและเนื้อเยื่อ ซึ่งFIP แบบแห้ง อาการนั้นยากต่อการวินิจฉัย FIP แบบแห้ง จึงมีอัตราการเสียชีวิตที่สูงกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับ FIP แบบเปียก
ในระยะแรกของโรค FIP แบบแห้ง แมวจะมีรอยโรคในไตและตับ ทำให้เบื่ออาหารและไม่ค่อยเคลื่อนไหวร่างกาย จนกระทั่งไวรัสจะเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้เกิดอาการตาขุ่นมัว (FIP แบบขึ้นตา) และสูญเสียการควบคุมการเคลื่อนไหวร่างกาย (FIP แบบขึ้นระบบประสาท) และทำให้เกิดอัมพาตและเสียชีวิตในที่สุด
การวินิจฉัย FIP ในแมว
การวินิจฉัย FIP ในแมว อาจเป็นเรื่องยาก เนื่องจากอาการอาจคล้ายกับโรค อื่นๆ การยืนยันการวินิจฉัย FIP ในแมวควรทำการทดสอบหลายอย่างดังนี้
-
ทดสอบ FCOV AB: ทดสอบนี้ค้นหาแอนติบอดีต่อไวรัสที่ก่อให้เกิด FIP
-
ทดสอบ Rivalta: ทดสอบนี้จะทำหากมีการสะสมของของเหลวในช่องท้อง
-
ทดสอบเลือดด้านโลหิตวิทยาและเคมี: ทดสอบเหล่านี้ช่วยยืนยัน ระดับอัลบูมิน, โกลบูลิน, ค่าตับและไต
-
อัลตราซาวด์ (USG): ทดสอบนี้ใช้เพื่อยืนยันการมีของเหลวในช่องท้อง
การรักษา FIP
ในอดีต FIP ถือเป็นโรคที่อันตรายถึงชีวิตสำหรับแมว เป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาได้ แต่ปัจจุบัน มีการค้นพบวิธีการรักษาที่ได้ผลสำหรับ FIP ในแมว นั่นคือการใช้ยา FIP ที่เรียกว่า GS-441524 จาก Basmi
GS-441524 เป็นยาต้านไวรัสที่ถูกพัฒนาโดย ดร.นีลส์ เพเดอร์เซ่น ในการวิจัยเพื่อรักษา FIP ในแมว ยานี้ได้ผ่านการทดลองทางคลินิกและพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพสูงในการรักษาแมวที่ติดเชื้อ FIP ประสบความสำเร็จในการรักษาสูงกว่า 92% ซึ่งเป็นความหวังสำหรับเจ้าของแมวที่กำลังต่อสู้กับโรค FIP และหากคุณสงสัยว่าแมวของคุณมี FIP ควรรีบปรึกษาสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุดเพื่อให้ได้การรักษาที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
ยารักษา FIP
การป้องกันโรค FIP
การป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนาเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันโรค FIP การดูแลสุขอนามัยในบ้านและการแยกแมวที่ติดเชื้อออกจากแมวที่มีสุขภาพดี นอกจากนี้ยังมีวัคซีนป้องกันแต่ยังคงมีการถกเถียงกันเรื่องประสิทธิภาพของวัคซีนในการป้องกัน FIP
วัคซีนที่จำเป็นสำหรับลูกแมว
ลูกแมวทุกตัวจะต้องได้รับวัคซีนหลักซึ่งประกอบด้วย:
-
วัคซีนโรคหวัดแมว (fHV และ FCV)
-
วัคซีนไวรัสโรคไข้หัดในแมว (FPV)
-
วัคซีนไวรัสมะเร็งเม็ดเลือดขาวในแมว (FeLV)